Σύντομα αρκετοί νέο και νέες θα επιστρέψουν στις σχολικές και πανεπιστημιακές αίθουσες και αμφιθέατρα. Νέες γνωριμίες και κοινωνικές επαφές, υπόσχονται πρωτόγνωρες εμπειρίες και συγκινήσεις . Αλληλεπιδράσεις που πίσω από τη φαινομενική χαρά, κρύβονται θανάσιμοι κίνδυνοι.
Η ανάγκη των νέων για κοινωνική αποδοχή και ενσωμάτωση, είναι βασικός παράγοντας ενεργοποίησης των θηρευτικών ενστίκτων των αρπακτικών. Ο νέος και η νέα, στην προσπάθεια τους να γίνουν αποδεκτά μέλη της σχολικής και πανεπιστημιακής κοινότητας, ίσως να μην αντιληφθούν τα σημάδια εκείνα που μαρτυρούν ότι κάτι επικίνδυνο ελλοχεύει.
Η έλλειψη εμπειριών των νέων και η προσπάθεια να αποδείξουν ότι αξίζουν την αποδοχή, σε συνδυασμό με την αλληλεπίδραση τους με άτομα που πιθανόν κρύβουν αντικοινωνικές διαθέσεις, μπορεί να έχουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα καταστροφικά αποτελέσματα.
Ο θηρευτής, γόης, θα εξαντλήσει όλη του τη γοητεία για να πείσει το θήραμα του ότι είναι το καλύτερο παιδί, ο πιο πιστός φίλος ή ο ιδανικός σύντροφος. Το θύμα εύκολα θα παρασυρθεί από τη γοητεία και θα πέσει στην παγίδα.
Η αρχική φιλική διάθεση, οι κοινές κοινωνικές εμφανίσεις, ο κοινός κοινωνικός κύκλος και οι ενθουσιώδεις αναφορές σε φίλους και φίλες για τη νέα γνωριμία, θα είναι και οι αιτίες που θα περιπλέξουν το ζήτημα όταν το θηρίο θα αποκαλυφθεί. Το θήραμα δεν θα είναι σε θέση να διακρίνει τη νοητή γραμμή μεταξύ συναίνεσης και κακοποίησης.
Όταν σε μια τέτοια κατάσταση υπάρχουν και ζητήματα που αφορούν τη χρήση αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών, τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο, με το θύμα να αδυνατεί να κατανοήσει την αποκλειστική ευθύνη του θύτη και να επιρρίπτει ευθύνες στον εαυτό του. Αποτέλεσμα είναι η μη καταγγελία του θύτη στις αρχές και το θάψιμο του γεγονότος στα βάθη της ψυχής με ότι αυτό συνεπάγεται για την μελλοντική ψυχική και νοητική υγεία του θύματος.
Ο Θυματοποιημένος νέος ή η νέα, σίγουρα έχουν ευθύνη. Όχι όμως για την ίδια την επιθετική πράξη, αλλά για το ότι επέτρεψαν να κλιμακωθεί η σχέση και να οδηγήσει στην όποια πράξη. Το ότι επέτρεψαν στον εαυτό τους να εμπιστευτεί δίχως όρια, στο ότι επέτρεψαν μέσω παρορμιτισμού ή ουσιών να χάσουν τον έλεγχο, κτλ.
Δυστυχώς η ανώριμες συμπεριφορές και παρορμήσεις αποτελούν μέρος της διαδικασίας ωρίμανσης και αυτογνωσίας κάθε ατόμου. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι στον βωμό της αποδοχής και της ανάδειξης κύρους, θα αφεθώ έρμαιο στις ορέξεις και παρορμήσεις άλλων ατόμων. Οι εποχές που στην Ελλάδα τουλάχιστον, ήταν όλοι γνωστοί έχει περάσει ανεπίστρεπτη. Η νέα εποχή του διαδικτύου και της ανωνυμίας, ο καθένας μπορεί να υποδυθεί όποιον θέλει .
Η υγιής διαδικασία ωρίμανσης, πρωτίστως θα πρέπει να περιλαμβάνει τον αυτοσεβασμό και την αξιολόγηση για το ποιες εμπειρίες έχω ανάγκη και ποιες όχι. Η άνευ όρων αποδοχή κοινωνικών σχέσεων δεν με κάνει κουλ, αλλά με εκθέτει σε πολύ σοβαρούς κινδύνους
Συμβουλεύω όλους τους νέους και τις νέες, αυτή τη νέα σχολική χρονιά, να ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς επαγρύπνησης και εγρήγορσης και να αξιολογούν καλυτέρα τα νέα δεδομένα που προκύπτουν, από όπου και όποιον και αν προέρχονται. Ανεβάστε την ποιότητα των προσωπικών σας απαιτήσεων και ακολουθήστε υγιή πρότυπα που θα σας εξελίξουν. Ενημερώστε άμεσα τις αρχές για οτιδήποτε σας φαίνεται περίεργο ή απειλητικό. Και μην ξεχνάτε ότι η διατήρηση της ατομικής σας ασφάλειας είναι ο θεμέλιος λίθος της οποίας εξέλιξης επιθυμούμε.
Βασίλης Πετρίδης
Επικεφαλής εκπαιδευτής KMS SecurityManager (CBRNe) ΕΚΠΑ
Ειδικός σε θέματα εγκληματολογικής ψυχολογίας ΕΚΠΑ