Η οικογένεια μας είναι το κέντρο του προσωπικού μας σύμπαντος. Θα κάναμε τα πάντα για να την προστατέψουμε από πιθανούς κινδύνους που μπορεί να την βλάψουν.
Αυτό όμως δεν είναι πάντα εφικτό γιατί δεν μπορούμε να είμαστε όλη την ώρα με την οικογένεια μας. Από την άλλη όμως ζούμε σε ανοικτές κοινωνίες που οι κίνδυνοι μπορεί να είναι αρκετοί. Όπως εγκληματίες, αρπαχτικά ζώα, κ.α.
Το μόνο μέρος που η οικογένεια μπορεί να έχει και τον μεγαλύτερο έλεγχο είναι το σπίτι της. Μπορούμε να κάνουμε το σπίτι μας ασφαλέστερο εάν εκπαιδευτούμε σε τεχνικές αυτοάμυνας, το εξοπλιστούμε με συστήματα συναγερμού, βάλουμε θωρακισμένες πόρτες, και προπαντός δουλεύοντας πάνω σε υποτιθέμενα σενάρια απειλών και επιθέσεων.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
Κάθε φορά όμως που κάποιο μέλος της οικογενείας μας εγκαταλείπει την προστασία του οικιακού περιβάλλοντος, άμεσα απειλείτε από τους εν δυνάμει κινδύνους που ελλοχεύουν στην κοινωνία μας.
Για να το αντιμετωπίσουμε και να μειώσουμε τα ποσοστά του να εμπλακούμε εμείς ή τα μέλη της οικογένειας μας, σε μια δυσάρεστη κατάσταση, αλλά και να δράσουμε σωστά στην περίπτωση που βρεθούμε αντιμέτωποι με τον κίνδυνο, πρέπει να μελετήσουμε την ρουτίνα κάθε μέλους τις οικογένειας μας ξεχωριστά και να δουλέψουμε με πιθανά σενάρια και λύσεις.
Παράδειγμα: Τι Θα γίνει αν πρέπει κάποιο μέλος της οικογενείας, πρέπει να χρησιμοποιήσει μηχάνημα ΑΤΜ μέσα στη νύχτα; Τι μετρά λαμβάνουμε όταν πάμε για ψώνια; Τι προληπτικά μετρά παίρνουμε όταν πάμε στον χώρο στάθμευσης; Τι γίνεται όταν κάποιος πάει να μας ληστέψει; Ποιον ενημερώνουμε όταν μας συμβεί κάτι; Που θα πάμε σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης; Κ.α.
Οι περισσότερες οικογένειες, όχι απλά δεν έχουν ένα οικογενειακό σχέδιο ασφαλείας, αλλά καν ούτε το έχουν σκεφτεί. Ο λόγος είναι ότι οι περισσότεροι δεν πιστεύουν ή δεν θέλουν να πιστέψουν ότι μπορεί να συμβεί κάτι στους ίδιους ή την οικογένεια τους ή έχουν την λανθασμένη πεποίθηση, ότι αν τους συμβεί κάτι δυσάρεστο, θα βρουν τη λύση εκείνη τη στιγμή. Ενώ κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι έχουν την δυνατότητα να ανταπεξέλθουν σε κάθε περίπτωση.
Το αποτέλεσμα της αμέλειας για προετοιμασία ή η ψευδαίσθηση σιγουριάς, οδηγεί σε τραγικά λάθη που τα διαβάζουμε καθημερινά στις εφημερίδες. Όπως άτομα που αντιστάθηκαν σε ληστές και τελικά βρεθήκαν πυροβολημένα και νεκρά ή για μικρά παιδία που έπεσαν θύματα απαγωγής, όταν κάποιος ξένος προσφέρθηκε να τα μεταφέρει σπίτι από το σχολείο με το αυτοκίνητο του και κανείς δεν τα ξανά είδε.
Για να εξασφαλίσουμε την ασφαλή καθημερινότητα της οικογένειας μας, το πρώτο που έχουμε να κάνουμε είναι η συνειδητοποίηση των κινδύνων και απειλών. Η γνώση ότι είμαι ευάλωτος δημιουργεί μια ελεγχόμενη επαγρύπνηση. Που με τη σειρά της αναπτύσσει την ικανότητα αναγνώρισης των απειλών και κινδύνων προτού εκδηλωθούν.
Όταν αποκτήσω την επίγνωση του προβλήματος, σειρά έχουν τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας να το κατανοήσουν και μαζί τους να οργανώσουμε ένα σχέδιο ασφαλείας που να περιλαμβάνει πρωτοκόλλα για κάθε περίπτωση.
Η επιμόρφωση της οικογένειας θα πρέπει να ξεκινήσει με την καταγραφή των καθημερινών συνηθειών και στη συνέχεια να εντοπιστούν τα σημεία εκείνα που το κάθε μέλος μπορεί να είναι πιο εκτεθειμένο και ευάλωτο. Από την καταγραφή, θα πρέπει αρχικά να επικεντρωθούμε μόνο σε αυτές τις συνήθειες που θεωρούμε πιο ριψοκίνδυνες για την ασφάλεια των μελών της οικογένειας. Για παράδειγμα η επιστροφή της μικρής μας κόρης από το φροντιστήριο το βραδύ, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα διόρθωσης από ένα οικογενειακό πρωτόκολλο σε περίπτωση σεισμού.
Η ανάλυσης της τρωτότητας των μελών της οικογένειας, έγκειται στην ηλικία τους, το φύλο τους, την σωμαδομή τους, την ψυχοσύνθεση τους, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, τις εμπειρίες τους, την εκπαίδευση τους αλλά πάνω από όλα από την σοβαρότητα που αντιμετωπίζουν τα θέματα ασφαλείας. Οι γονείς θα πρέπει με κατανοητό τρόπο να εξηγήσουν στο κάθε μέλος της οικογένειας τους πιθανούς κινδύνους που διατρέχουν και τις ενέργειες που πρέπει να ακολουθούσουν ανά περίπτωση.
Ενώ δεν θα πρέπει να καλλιεργηθούν φοβίες που θα οδηγήσουν τα μέλη στην ανασφάλεια. Η εκπαίδευση των πολύ μικρών παιδιών μπορεί να γίνει μέσω κατάλληλα σχεδιασμένων παιχνιδιών που θα επαναλαμβάνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Σε επόμενα άρθρα μας, θα αναλύσουμε πρωτόκολλα οικογενειακής ασφάλειας κατά περίπτωση. Μέχρι τότε κρατήστε την οικογένεια σας ασφαλή, καλλιεργώντας τους το σημαντικότερο όλων, που είναι το αίσθημα της επαγρύπνησης. Μιλήστε τους για τους κινδύνους και μάθετε για τις πιθανές δυσάρεστες εμπειρίες και φοβίες τους. Αλλά πάνω από όλα γίνετε με την οικογένεια σας μια δεμένη ομάδα με τους δικούς της κανόνες, αρχές, συνήθεις και πρωτόκολλα.
Βασίλης Πετρίδης Επικεφαλής Εκπαιδευτής KMS Security Manager (CBRNE) ΕΚΠΑ
Ειδικός σε θέματα Εγκληματολογικής Ψυχολογίας ΕΚΠΑ